“Người chạy thứ ba” (tiếng Anh: “Third man running”) là một miếng phối hợp điển hình của trường phải bóng đá định hướng vị trí.
“Không thể phòng ngự trước hệ thống người chạy thứ ba. Không thể,” đó là điều mà Xavi Hernandez đã nói từ lâu.
“Người chạy thứ ba” được dùng để đưa bóng xuyên qua các tuyến, từ đó tấn công vào vòng cấm địa đối phương. Về mặt nguyên lý, nó vận hành như sau:
A muốn chuyền cho B, nhưng B đang không thể nhận bóng trực tiếp từ A. Thế nên, A sẽ chuyền bóng cho C, sau đó C chuyền lại cho B, với điều kiện B đã di chuyển đến vị trí thuận lợi.
Đó là phiên bản đơn giản nhất của “người chạy thứ ba”. Trong phiên bản phức tạp hơn, các đội có thể đưa thêm vào một cầu thủ nữa. Người này (D) sẽ phối hợp với A và C, trước khi quả bóng được gửi tới đường chạy của B.
Ngoài kỹ thuật chuyền bóng – một yếu tố đương nhiên đối với mọi miếng đánh, mấu chốt của bài phối hợp này nằm ở nhận thức và khả năng căn chỉnh thời gian. Các cầu thủ, đặc biệt là cầu thủ “B” như trong phần mô tả bên trên, phải biết rằng mình đóng vai trò gì trong tình huống bóng. Một khi nhiệm vụ đã được “phân chia”, người chuyền cần canh đúng nhịp để đưa bóng lên trên. Khi tất cả đã khớp với nhau, đối thủ gần như không thể ngăn cản.
Dưới đây là một vài bàn thắng tại Ngoại hạng Anh mùa này được thực hiện theo bài đánh “người chạy thứ ba”.
Son Heung-min, Aston Villa 0-4 Tottenham Hotspur, 9/4/2022
Khi Pierre-Emile Hojbjerg chuyền ngang cho Cristian Romero, Son còn chưa tiến qua vạch giữa sân. Nhưng khi trung vệ người Argentina phất quả bóng lên vị trí của Harry Kane – người đã lùi xuống và kéo trung vệ của Villa đi theo mình, tiền đạo mang áo số 7 đủ nhạy cảm để biết rằng anh có thể khai thác khoảng trống mà đồng đội tạo ra.
Nhưng không chỉ Son mà Dejan Kulusevski cũng tăng tốc về phía cầu môn đội chủ nhà. Chính chàng trai người Thụy Điển đã khiến Tyrone Mings phải dạt ra, qua đó gia tăng khoảng trống giữa hai cầu thủ phòng ngự cuối cùng bên phía Villa. Kết quả, bóng được đưa tới trước mặt Son, và anh hạ gục Emiliano Martinez bằng cái chân trái cực “tín”.
Bàn thắng này tương tự như pha mở tỷ số của Spurs vào lưới Manchester City hồi tháng 2. Điểm khác biệt là sau khi nhận đường chuyền một chạm từ Kane, Son kiến tạo để Kulusevski lập công.
Emile Smith Rowe, Arsenal 3-1 Tottenham, 26/9/2021
Người điền tên lên bảng tỷ số là Pierre-Emerick Aubameyang, nhưng Smith Rowe mới là bộ não trong tình huống này. Đầu tiên, anh lùi xuống để nhận đường chuyền lên của Granit Xhaka, sau đó nhả ngang cho Kieran Tierney. Ngay lập tức, tuyển thủ sinh năm 2000 tăng tốc vào khoảng trống mà chính anh đã tạo ra. Sự chủ động giúp số 10 chiếm lợi thế về tốc độ so với hậu vệ Japhet Tanganga của Gà trống.
Tierney không thể tiếp tục phối hợp với Smith Rowe, thế nên anh chuyền lên trên cho Aubameyang. Thủ quân khi đó của Arsenal chỉ cần một chạm để hất quả bóng sang cho Smith Rowe. Chính Aubameyang, trong động tác lùi về, cũng đã mở thêm khoảng trống cho người đàn em. Khi ấy, hàng thủ Spurs rơi vào trạng thái bị động vì phải đuổi theo đối phương. Aubameyang chỉ cần giảm tốc là đã có thể tách khỏi trung vệ áo trắng và nhận cú trả ngược trước khi dứt điểm chéo góc chuẩn xác.
Kevin De Bruyne, Man City 7-0 Leeds United, 15/12/2021
Khi nói tới “người chạy thứ ba”, có lẽ không HLV nào giúp học trò tập luyện nhuần nhuyễn bài đánh này hơn Pep Guardiola. Người ta vốn đã nhìn thấy các cầu thủ The Citizens thực hiện phiên bản phức tạp trên sân tập. Theo đó, trung vệ sẽ chuyền lên cho một tiền vệ tấn công vừa mới lùi về, người này nhả lại cho tiền vệ trụ. Tiếp đó, bóng lại được mở lên cho một tiền vệ tấn công khác, người đã thực hiện pha tăng tốc vào vòng cấm trước khi hậu vệ đối phương kịp nhận ra vấn đề.
Đó chính xác là những gì mà đội chủ sân Etihad đã làm trong màn hủy diệt Leeds. Phil Foden – được xếp đá trung phong – giật về để đón bóng từ Ruben Dias. Anh nhả lại nhẹ nhàng cho Rodri. Bất thình lình, người ta thấy De Bruyne lao xuống mà chẳng có vật cản nào trước mặt. Đó là bởi trung vệ Luke Ayling đã dâng lên để bám theo Foden.
Rodri thậm chí còn biết rằng anh sẽ chuyền cho ai trước khi nhận bóng, bởi anh đã đảo mắt sang bên trái để “chụp màn hình” (tìm kiếm đồng đội và khoảng trống). Công việc dành cho tiền vệ người Tây Ban Nha là canh đúng nhịp bứt tốc của De Bruyne để chọc khe vào không gian mênh mông mà đội khách để lộ ra.
Man City còn tạo nên một bàn thắng tương tự khi tiếp đón Leicester City vào ngày lễ tặng quà. Lần này, Bernardo Silva thay thế Foden, còn Fernandinho đảm nhiệm phần việc mà Rodri thường làm. Mọi thứ vẫn bắt nguồn từ khi Dias chuyền lên trên và kết thúc bởi cái chân trái của De Bruyne.
Tất nhiên là không dễ để tạo nên những pha bóng như đã liệt kê, nhưng với thời gian tập luyện đủ nhiều, các đội bóng dư sức thực hiện “người chạy thứ ba”. Một khi họ làm được điều đó, cơ hội để đối phương chống đỡ là không nhiều.
Tham khảo từ The Athletic
Xem thêm:
